Orientacja w górach to podstawowa umiejętność, która pomoże Ci w bezpiecznym przejściu każdej wybranej trasy. Przeczytaj nasze rady, by zdobyć lub odświeżyć sobie wiedzę przed startem sezonu turystycznego!
1. Przespaceruj się palcem po mapie
I to dosłownie! Im dokładniej poznasz topografię odwiedzanego terenu, tym lepiej przygotujesz się na ewentualne trudności na drodze. Dostępność map nie stanowi obecnie żadnego problemu: nawet, jeśli nie dysponujesz odpowiednim wydawnictwem, wystarczy wydrukować sobie mapę online. Sprawdź długość trasy, oznaczenia szlaków, nachylenie terenu, punkty postojowe i inne charakterystyczne obiekty, które pomogą Ci zorientować się na miejscu. Mapa przyda Ci się także na szlaku, do pary z kompasem.
2. Zaopatrz się w kompas…
Nawet dziś, w erze cyfrowych i elektronicznych urządzeń nawigacyjnych, tradycyjne kompasy nie tracą popularności wśród turystów. Nic dziwnego – żadne z obu akcesoriów nie wymaga zasilania, dlatego mogą uratować Cię w niejednej trudnej sytuacji, gdy w smartfonie padnie bateria. Jeśli planujesz zakup swojego pierwszego kompasu, zrób to przynajmniej na kilka dni przed wycieczką, a po odbiorze przesyłki wypróbuj nowy nabytek w terenie – choćby i na sąsiednich ulicach. Pamiętaj także, by wybrać model z czworoboczną obudową, która najlepiej sprawdza się przy pracy z mapą.
3. … i naucz się z niego korzystać
Jeśli zgubisz się w górach, sama mapa nie wystarczy Ci do odnalezienia drogi: musisz najpierw prawidłowo ją zorientować, czyli ustawić w pozycji zgodnej z kierunkami świata. Właśnie do tego służy kompas. Na jego tarczy widnieją oznaczenia kierunków, wśród nich ten, który najbardziej nas interesuje: północ, wyrażona symbolem N lub 0.
Za pomocą kompasu wyznaczysz także azymut, czyli kąt rozwarcia między kierunkiem północnym a Twoim punktem docelowym. Azymut wyznacza się zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara, a jego wartość wyraża się w stopniach.
Aby wyznaczyć drogę do celu za pomocą kompasu, wykonaj następujące czynności:
- rozłóż mapę i znajdź na niej swoją aktualną pozycję oraz punkt docelowy
- przyłóż kompas do krawędzi mapy w taki sposób, by oznaczenie północy pokrywało się z analogicznym oznaczeniem na mapie
- obracaj mapę do momentu, w którym czerwona wskazówka kompasu zatrzyma się na symbolu północy
4. Rozglądaj się podczas marszu
Jak nie zgubić się w górach? Skupienie na mijanych widokach przyniesie Ci nie tylko wrażenia estetyczne, ale także ułatwi orientację w terenie. Charakterystyczne punkty – mostki, kapliczki, ławki czy pnie ściętych drzew – to naturalne „drogowskazy” w jednolitym górskim krajobrazie; w drodze powrotnej dojdziesz według nich na początek szlaku niczym po nitce do kłębka.
Polany, łąki czy strumyki powinny być z kolei zaznaczone na Twojej mapie, a to pomoże Ci określić aktualne położenie. W sytuacji podbramkowej warto wypatrywać choćby oddalonych kabli telekomunikacyjnych czy dymu z kominów; kierując się w stronę tych znaków, dojdziesz nawet jeśli nie do celu, to przynajmniej do któregoś z punktów orientacyjnych.
5. Odczytuj wskazówki natury
Aby skorzystać z mapy, musisz zorientować ją w kierunku północnym. Z kompasem czynność ta jest bardzo prosta; co zrobić jednak, gdy przyrządu zabraknie? Poszukaj wskazówek wśród otaczającej Cię przyrody. Mech porastający drzewa na ogół rozwija się w kierunku północnym; podpowiedź da Ci także zalegający śnieg, który w partiach zwróconych na północ topnieje później.
Jeśli na szlaku zastanie Cię zmierzch, a niebo jest czyste, łatwo wyznaczysz północ dzięki lokalizacji Gwiazdy Polarnej, czyli gwiazdy położonej najbliżej bieguna niebieskiego. Na pewno wiesz, jak wygląda Wielki Wóz; Gwiazda Polarna znajduje się na ok. 5-krotnym przedłużeniu linii łączącej 2 „tylne koła” wyobrażonego wozu.
6. Lepiej zapobiegać niż leczyć
Gdy zgubisz drogę, powyższe wskazówki pomogą Ci zorientować się w terenie i wrócić w znajome miejsce. Aby jednak zapewnić sobie pełnię spokoju i bezpieczeństwa, najlepiej w ogóle nie dopuszczać do takich sytuacji. Rozsądek i opanowanie są najbardziej użytecznymi „narzędziami” na każdej górskiej wędrówce, zwłaszcza, gdy wypuszczasz się poza główne szlaki. Kontroluj sytuację na bieżąco, a w razie wątpliwości nie wahaj się zawrócić; lepiej skrócić wyprawę, lub brnąć w nieznane pogarszając tym samym swoje położenie.